انسان و محیط زیست

بخش یازدهم - انسان و محیط زیست

غذاهایی که ما می خوریم انرژی لازم را برای بدن ما، برای نشستن،‌ راه رفتن،‌ حرکت کردن و صحبت کردن فراهم می کنند. غذاهای ما به دو گروه تقسیم می شوند: 1- غذاهای گیاهی 2- غذاهای جانوری یعنی انرژی بدن ما از جانوران یا گیاهانی که می خوریم تأمین می شود. در سال های پیش آموختید که گیاهان با استفاده از نور خورشید غذاسازی می کنند و گیاه خواران از غذای ساخته شده گیاهان بهره می گیرند و جانوران گوشتخوار نیز از گیاه خواران تغذیه می کنند. همه جانوران زنده ای که از گیاهان تغذیه می کنند مصرف کننده نامیده می شوند. روابط غذایی موجودات زنده را زنجیره غذایی می نامند که از سه حلقه تشکیل شده است :‌یک تولید کننده و حقله های دوم به بعد مصرف کننده. شبکه غذایی چیست؟ در این تصویر یک شبکه نمایش داده شده یعنی شبکه ای که در آن جانداران مختلف از نظر غذایی به یکدیگر مربوطند که به آن شبکه غذایی می گویند. بنابراین هر یک از ما یک شبکه غذایی بزرگ هستیم. ما و همه گیاهان و جانورانی که غذای ما را تشکیل می دهند، این شبکه بزرگ را به وجود می آوریم. محیط زیست: هر چه در اطراف شما وجود دارد و بر زندگی شما اثر می گذارد محیط زیست را تشکیل می دهد. محیط زیست جانداران مختلف شبیه هم نیستند. بیشتر جانداران و گیاهانی که در مناطق مختلف کرده زمین زندگی می کنند برای زندگی کردن در همان منطقه ساخته شده است. مثلاً جاندارانی که در جنگل می کنند نمی توانند در بیابان زندگی کنند. اثر انسان بر محیط زیست: همه چیزهایی که در طبیعت وجود دارند و انسان از آنها استفاده می کند منابع طبیعی نامیده می شوند. گیاهان و جانوران منابع طبیعی زنده و هوا، ‌آب و خاک منابع طبیعی غیر زنده هستند. مثلاً تا به حال تصور کرده اید که چند بار می توان چمن را کوتاه کرد؟ چمن همیشه می تواند بخش های بریده شده خود را جبران کند و به همین دلیل همیشه در حال رشد است. این منابع که در صورت مصرف شدن خیلی زود جبران می شوند منابع جبران شدنی نام دارند. گیاهان و جانوران نیز در صورت بهره برداری صحیح می توانند جبران شوند. چون همه آنها معمولاً تولید مثل می کنند. جمعیت: به مجموع افراد یک نوع از جانداران که در جای خاصی زندگی می کنند جمعیت می گویند. تغییرات جمعیت: در صورتی که افراد یک جمعیت هیچ تغییری نکنند و تعداد افراد جمعیت همیشه یکسان بماند هیچ فردی نمی میرد و هیچ نوزادی به دنیا نمی آید. ولی همین دو عامل مرگ و میر باعث ایجاد تغییر در جمعیت می شوند. در طبیعت جمعیت گیاهان و جانوران معمولاً ثابت می ماند چون عوامل کم کننده و زیاد کننده تقریباً به طور متعادل حرکت می کنند. جمعیت انسان: انسان بر خلاف سایر موجودات زنده می تواند از تأثیر عوامل کاهش دهنده یا افزایش دهنده جمعیت بکاهد. اگر انسان مواد اضافی یا انرژی هایی مانند گرما و یا صدا را به محیط زیست خود وارد کند و با آنها سلامتی جانداران را به خطر بیندازد، محیط زیست را آلوده کرده است. هوا، آب، ‌خاک و مواد غذایی در معرض آلودگی قرار دارند. آبها نیز توسط ورود مواد زاید کارخانه ها،‌ کودهای شیمیایی و سموم شیمیایی آلوده می شوند. امروزه آلودگی آبگیرها، دریاچه ها و تالاب ها به صورت یک مشکل اساسی برای محیط زیست در آمده است. در محل زندگی به دلیل وجود سر و صداهای بلند که برای گوش مضر است، آلودگی صوتی وجود دارد. شنیدن صداهای بلند مانند صدای هواپیما و کامیون از نزدیک، برای سلامتی ما مضر است.

پرسش های بخش 11 جملات صحیح و ناصحیح را مشخص کنید.

درست نادرست 1- انرژی بدن ما از گیاهان و جانورانی که می خوریم تأمین می شود. *   2- محیط زیست جانداران مختلف شبیه به هم است. * 3- انسان برای وارد شدن به هر یک از محیط های زیستی در خود تغییرات ایجاد می کند؟   * 4- ما نیز جزئی از یک شبکه بزرگ غذایی هستیم. *   5- باکتری های تجزیه کننده موجودات در شبکه غذایی تأثیری ندارند. *

سؤالات تشریحی 1- کدام گروه از موجودات غذایی خود را می سازند؟

گیاهان

2- تولید کننده و مصرف کننده مواد غذایی یعنی چه؟

تولید کننده مواد غذایی گیاهان هستند که خودشان غذا می سازند و مصرف کننده ها انسان و جانوران گیاهخوار و گوشتخوار هستند.

3- منظور از زنجیره غذایی چیست؟

رابطه غذایی بین موجودات مصرف کننده و تولید کننده را زنجیره غذایی می گویند.

4- در هر زنجیره غذایی چند تولید کننده و چند مصرف کننده وجود دارد؟

یک تولید کننده و چند مصرف کننده

5- منظور از محیط زیست چیست؟

هر چیز که در اطراف ما وجود دارد و بر زندگی ما اثر می گذارد محیط زیست ما را تشکیل می دهد.

6- منظور از منابع طبیعی چیست؟

همه چیزهایی که در طبیعت وجود دارند و مردم از آنها استفاده می کنند منابع طبیعی هستند.

7- چه منابعی جبران شدنی هستند؟

گیاهان، جانوران، اکسیژن از منابع جبران شدنی هستند.

8- جمعیت چیست؟

به مجموع افراد یک نوع از جانداران که در جای خاصی زندگی می کنند جمعیت نامیده می شوند.

9- چرا جمعیت گیاهان و جانوران معمولاً ثابت می ماند؟

زیرا عوامل کم کننده و زیاد کننده جمعیت تقریباً به طور متعادل عمل می کنند.

10- چه چیزهائی محیط زیست را آلوده می کنند؟

مواد اضافی، خوراکی ها، دود و گرما و صدای اتومبیل ها و کارخانه ها، کودهای شیمیایی و سمی و جاری شدن فاضلاب خانه و کارخانه ها به درون آب ها باعث آلودگی آب ها و محیط زیست می شوند.