جانوران مهره دار

بخش سوم_جانوران مهره دار

جانوران به دو گروه مهره داران و بی مهرگان تقسیم می شوند. مهره داران جانورانی هستند که در داخل بدن خود اسکلت دارند. مهره داران خود به پنج گروه: ماهی ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران تقسیم می شوند. اسکلت از جنس استخوان است و بدن را محکم نگه می دارد و مهم ترین قسمت آن ستون مهره است.

1- ماهی ها : ماهی ها به کمک باله ها شنا می کنند و با آبشش نفس می کشند. ماهی ها تخم ریزی می کنند و از هر تخم یک ماهی بیرون می آید. 2- دوزیستان :قورباغه ها از گروه دوزیستان هستند. آنها در آب تخم ریزی می کنند و نوزاد قورباغه باله و آبشش دارد و بعد از رشد، دارای شش می شود بنابراین پس از بزرگ شدن باید در خشکی باشد. 3- خزندگان :به جانورانی مانند مار و سوسمار خزنده می گویند . خزندگان موقع حرکت شکم خود را روی زمین می کشند و بدنشان از پولک پوشیده شده است. آنها با شش نفس می کشند و مجبورند برای نفس کشیدن به سطح آب بیایند. خزندگان تخم گذارند. 4- پرندگان :بدن پرندگان از پر پوشیده شده است. آنها منقار دارند و از آن برای برچیدن دانه استفاده می کنند. آنها تخم گذارند. 5- پستانداران :پستانداران گروه بسیار متنوع و گسترده ای هستند. در سطح بدنشان مو وجود دارد و با شش نفس می کشند. پستانداران بچه می زایند و به بچه هایشان شیر می دهند.

سوالات تشریحی 1- به چه جانورانی مهره دار می گویند:

مهره داران در داخل بدن خود اسکلت دارند. اسکلت از جنس استخوان است.

2- لغزندگی سطح بدن ماهی چه فایده ای برایش دارد؟

به حرکت ماهی در آب کمک می کند.

3- در هنگام دور زدن ماهی کدام باله ها را تکان می دهد؟

باله های سینه ای و شکمی

4- آیا در داخل باله ها استخوان وجود دارد؟

خیر، اما از ماده محکمی مانند غضروف تشکیل شده اند.

5 - لاک پشت های آبی در اعماق دریا چگونه نفس می کشند؟

مجبورند برای تنفس به سطح آب بیایند.

6 - شباهت های خزندگان را بنویسید؟

خونسرد هستند. با شش نفس می کشند. تخم گذار هستند و بدنشان از پولک پوشیده شده است.

7 - چرا خزندگان کمتر از مهره داران دیگر غذا می خورند؟

چون تحرک آنها کمتر است.

8 - نام پستانداری را بنویسید که در دریا زندگی می کند؟

وال

9 - کدام گروه از جانوران روی تخم های خود می خوابند؟

پرندگان

10 - آبشش در کدام قسمت بدن ماهی قرار دارد؟

در دو طرف سر او

11 - چرا مرغ نمی تواند به خوبی لک لک یا عقاب پرواز کند؟

الف: وزن مرغ زیاد است و بال های او توانایی تحمل بدنش را ندارد. ب : بال های مرغ کوتاه است و مانند لک لک و عقاب توانایی پرواز ندارد.

12 - آیا شکل پا در سرعت حرکت جانور تأثیر دارد؟

بله، جانوری که پای بلندتر دارند و بدنی کوچک تر، سریع تر حرکت می کند مانند یوزپلنگ و آهو.

13 - نام یک پستاندار پرنده را بنویسید؟

خفاش

سوالات تکمیلی سؤالات بخش سوم : در جای خالی کلمه مناسب بگذارید. 1- جانورانی مانند اسب، مار، قورباغه را مهره دار می گویند. 2- مگس و حلزون از جانوران بی مهره هستند. 3- مهم ترین قسمت اسکلت ستون مهره است. 4- پوست بیشتر ماهی ها پولک دار و لغزنده است. 5- ماهی ها در هنگام حرکت سریع باله دمی را تکان می دهند. 6- قورباغه ها بعد از بزرگ شدن باید در خشکی زندگی کنند. 7- پرندگان به جای لب و دندان منقار دارند. 8- همه پستانداران با شش نفس می کشند. 9- بدن پرندگان از پر و بدن خزندگان از پولک پوشیده شده است. 10- پستانداران بسیار گوناگون و فراوان هستند.

نیازهای جانوران

بخش دوم - نیازهای جانوران

جانوران هم مانند انسان برای زنده ماندن نیاز های گوناگونی دارند.

1- نیاز به جای مناسب :‌ جانوران در جایی زندگی می کنند که برای آنها مناسب باشد. 2- نیاز به خانه : بعضی از جانوران خانه یا لانه ای ندارند اما بیشتر آنها جایی مناسب برای خود و بچه هایشان درست می کنند. 3- نیاز به غذا : جانوران هم مانند انسان برای حرکت و رشد نیاز به غذا دارند. 4- نیاز به هوا : همه جانوران برای نفس کشیدن به هوا نیاز دارند. 5- نیاز به آب : همه جانوران به آب نیاز دارند. 6- نیاز به همکاری : بعضی از جانوران مجبورند به صورت گروهی زندگی کنند. در زندگی گروهی هر یک از جانوران وظیفه معین دارند.

سوالات تکمیلی پرسش های بخش دوم : در جای خالی کلمه مناسبی بنویسید.

1- جانوران هم مانند انسان ها برای زنده ماندن، نیازهای گوناگون دارند. 2- بیشتر جانوران نمی توانند در جاهای بسیار سرد یا بسیار گرم زندگی کنند. 3- جانوران برای حرکت و رشد نیاز به غذا دارند. 4- همه جانوران برای نفس کشیدن به هوا نیاز دارند. 5- در زندگی گروهی هر یک از جانوران وظیفه معینی دارند.

سوالات صحیح و غلط : جمله درست یا غلط را با × مشخص کنید.

سوال صحیح غلط 1- بعضی از جانوران مانند خرس و گوزن در قطب شمال زندگی می کنند. ü 2- زرافه برای زندگی و دوری از خطر برای خود لانه می سازد. ü 3- دندان یک جانور گوشتخوار تیز و برنده است. ü 4- خرس یک جانور گوشتخوار و علفخوار است. ü

سوالات متن درس 1- در کدام محل، تعداد جانوران کمتری پیدا می شود؟ چرا؟

در قطب ها، زیرا هوا به قدری سرد است که جانوران کمتری توانایی مقاومت سرمای آنجا را دارند.

2- محل زندگی جانوران زیر را تعیین کنید و دلیل انتخاب خود را بگوئید:

مار :‌ در جنگل های گرم و بیابان سوزان – مارها می توانند در شرایط مختلف آب و هوایی زندگی کنند. البته در سرما به خواب می روند. فُک ها : در کنار دریا ها زندگی می کردند چون این جانوران از موجودات دریایی تغذیه می کنند.

3- غذای این جانوران چه تفاوتی با هم دارند؟

خرس : حیوانی است که از گوشت حیوانات دیگر و گاهی گیاهان تغذیه می نند. زرافه : حیوانی است که با گردن بلند خود می تواند گیاهان و میوه های نوک درخت ها را بخورد.

4- آیا جانوران در طول خواب زمستانه به آب و غذا نیاز دارند؟

البته نیاز دارند ولی بسیار کم. آن ها از ذخیره بدن خود استفاده می کنند.

5- جانوران زیر هوای مورد نیاز خود را چگونه به دست می آورند:

سگ : به وسیله تنفس با شش ماهی : به وسیله تنفس با آبشش اکسیژن هوای درون آب را مصرف می کند. کرم خاکی : هوای موجود در خاک دلفین : به وسیله شش هنگام خروج و پرش در آب تنفس خود را انجام می دهد.

6- در بیایان آب کم است و در بعضی بیابان ها تقریبا‏ً آبی پیدا نمی شود، در این مناطق جانوران، آب لازم برای بدن را از کجا می آورند؟

چون در بیابان گیاهان صحرایی با ریشه های خود از اعماق زمین آب را جذب می کنند، جانوران با استفاده از ریشه های گیاهان صحرایی آب مورد نیاز خود را تأمین می کنند.

7- دندان های یک جانور علفخوار با گوشتخوار چه تفاوتی با هم دارند؟

جانوران گوشتخوار دارای دندان های تیز و برنده هستند تا گوشت را به راحتی پاره کنند. جانوران علفخوار دارای دندان های پهن و بزرگ هستند که این دندان ها می تواند به راحتی گیاهان را قطعه و له کند.

8- بین خواب معمولی و خواب زمستانه چه تفاوتی وجود دارد؟

اولاً در خواب زمستانه جانور فعالیت بدنی زیادی ندارد به همین دلیل نیازی به غذا پیدا نمی کند ولی در خواب معمولی چنین نیست. ثانیاً خواب زمستانه مدت طولانی دارد ولی خواب معمولی کوتاه مدت است.

مانند دانشمندان کار کنید

بخش اول - مانند دانشمندان کار کنید

1- مشاهده کنید :

برای اینکه مانند دانشمندان فکر کنید همه چیز را با دقت مشاهده کنید. هر چه که می بینید و می شنوید. دلیلی بر اتفاقاتی است که در اطراف شما می افتد.

2- بپرسید:

درباره اتفاقاتی که در حین مشاهده می افتد و شما می بینید بپرسید.

3- فرضیه بسازید:

فرض کنید که شما می دانید چرا یک اتفاق بخصوص می افتد؛ به این فکر یا حدس شما فرضیه گفته می شود.

4- آزمایش طراحی کنید:‌

بعد از فرضیه سازی باید آزمایشی را طراحی کنید تا بتوانید به کمک آن درستی یا نادرستی فرضیه را امتحان کنید.

5- یادداشت کنید:

شما باید همه چیز آزمایش خود را با دقت مشاهده کنید و هر اتفاقی را که می افتد یادداشت کنید.

6- نتیجه بگیرید:

درباره دلایل کارهایی که به صورت اتفاقی پیش می ایدفکر کنیدو سپس نتیجه بگیرید.

پرسش های بخش اول

1- برای آنکه مانند دانشمندان فکر کنید چگونه باید رفتار کنید؟

همه چیز را با دقت مشاهده می کنیم و هرچه که می شنویم یا می بینیم را دلیلی برای اتفاقات اطراف خود بدانیم.

2- چرا باید در مورد اتفاقاتی که بارها تکرار می شوند سؤال کرد؟

معمولاً با دقت کردن به اتفاقاتی که بارها تکرار می شوند می توانیم جواب سؤال های خود را پیدا کنیم.

3- بعد از فرضیه سازی چه باید کرد؟

باید آزمایشی را طراحی کرد تا به کمک نتیجه آن درستی فرضیه خود را ثابت کنیم.

4- مراحل کار دانشمندان را بنویسید؟

- خوب فکر می کنند. - همه چیز را با دقت مشاهده می کنند. - می پرسند و مطالعه می کنند. - فرضیه می سازند. - با آزمایش های فراوان فرضیه خود را امتحان می کنند. - نتایج آزمایش های خود را امتحان می کنند. - نتیجه گیری می کنند.